روش تدریس امام خمینی چگونه بود؟
تاریخ انتشار: ۲۲ دی ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۶۴۳۹۸۲
پایگاه خبری جماران: امام خمینی بیش از پنجاه سال در حوزه های علمیه قم و نجف علوم اسلامی را تدریس می کرده که بیش از سه دهه آن به تدریس خارج فقه و اصول گذشت. ایشان از سال 1323 ش تدریس خارج اصول و سپس تدریس خارج فقه را آغاز کرد که تا واپسین روزهای اقامت در نجف اشرف ادامه داشت.
اگر سابقه تاریخی تعلیم و تعلّم علوم اسلامی در قم را به دورة هجرت اشعریون به این ناحیه بدانیم، نظری دور از واقعیت نگفته ایم، در طول قرون و اعصار، در این وادی با برکت و در جوار مضجع شریف حضرت معصومه(س) مشعل هدایتگر علوم آل محمد(ص) برقرار بوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
امام خمینی(س) که در طبقه پس از آیات ثلاث از مدرسین برجسته علوم عقلی و نقلی و اخلاق حوزه علمیه قم بود و برای دعوت آیت الله بروجردی برای هجرت به قم بسیار فعالیت کرد، به مدت 7 ـ 6 سال در درسهای خارج فقه و اصول ایشان شرکت میکرد و حتی درسهای اصول ایشان را تقریر میکرد که بعدها در یک جلد با نام «لمحات الاصول» انتشار یافت. آیت الله بروجردی پس از ورود به قم شروع به تدریس فقه و اصول کرد، حضرات آیات مطهری و منتظری که از سالها پیش در اخلاق و فلسفه شاگرد حضرت امام و به جایگاه علمی وی آگاه بودند، از ایشان درخواست کردند تا درس اصول ـ از مباحث أمارات ـ برای آنها داشته باشد، چرا که از اول مباحث اصول ـ مبحث الفاظ ـ را در درس آیت الله بروجردی شرکت میکردند. آیت الله منتظری در تقریرات خود می نویسد: «شرعها بطلب و إصرار منّی و من أخی الشهید آیت الله المطهری (طاب ثراه)، لما عرفنا منه آنذاک ما خفی علی غیرتا من العبقریه و الألمعیّه و کمال الدقه و ذکاء النظر. فطلبنا من سماحته أن یشرع لنا بحثاً اصولیاً حول ما طرجه المحقق الخراسانی فی المجلد الثانی...»(محاضرات فی الاصول، ص 9)
و این آغاز تدریس درس خارج و اجتهادی امام خمینی بوده که از آن پس بیش از سه دهه در حوزه های علمیه قم و نجف استمرار یافت.
محصول این اولین درس خارج اصول که تا سال 1330 ش ادامه یافت و با دو نفر آغاز و در سالهای بعد با اضافه شدن نفراتی دیگر به صورت محدود با شرکت 12 ـ 10 نفر خاتمه پیدا کرد، از چنان کیفیت و غنای علمی برخوردار بود که از آن کتاب های: انوار الهدایه فی التعلیقه علی الکفایه(2 جلد)، بدایع الدرر فی قاعده لاضرر، الاستصحاب، التعادل و الترجیح و الاجتهاد و التقلید، به قلم حضرت امام نوشته شد که با نوشته شدن «مناهج الوصول إلی علم الاصول» در دو جلد و رساله طلب و اراده، در دوره دوم تدریس اصول ایشان، یک دوره کامل مسائل اصول فقه به صورت تحقیقی و اجتهادی کامل شد. همین تدریس موفق و بسیار علمی و کیفی، زمینه ساز رونق اعجاب آور درسهای خارج امام در دهه سی تا قبل از آغاز نهضت برای صدها تن از فضلای حوزه علمیه قم گردید و شاگردان درس ایشان، پس از شاگردان درس آیت الله بروجردی بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده بود و به ویژه درس خارج اصول ایشان زبانزد همگان بوده است.
حضرت امام پس از آغاز این درس اجتهادی در همان دهه بیست، دو درس خارج فقه ـ مبحث خیارات و زکات ـ را شروع کرد که مدت طولانی ادامه پیدا نکرد، اما از سال 1330 ش، هم دوره دوم از تدریس خارج اصول را آغازکردند و هم به موازات آن تدریس خارج فقه مبحث «طهارت» را و پس از اتمام آن، دوره سوم خارج اصول را آغاز کردند و مبحث «مکاسب محرمه» و به دنبال آن مباحث «البیع» را شروع کردند که بخشهای پایانی دوره اصول به خاطر مبارزات ناتمام ماند و مباحث بیع هم تا مسئله «بیع فضولی» رسید و متوقف شد.(ر.ک به مقدمه لمحات الاصول، به قلم آیت الله سبحانی)
حضرت امام پس از گرفتاریهای زندان و تبعید و پس از انتقال تبعیدگاهشان به نجف، تدریس خارج فقه را از اول مبحث «بیع» آغاز و تا پایان مبحث «خیارات» به پایان برد و دو سال پایانی حضور در آن حوزه شریف مبحث «خلل» در نماز را تدریس میکرد.
شیوه علمی و تحقیقی حضرت امام این بود که علاوه بر تدریس محققانه، خود به نوشتن مطالب تدریس شده میپرداخت که محصول آنها: یک دوره کامل اصول فقه، چهار جلد مسائل طهارت، دو جلد مسائل مکاسب محرمه، پنج جلد مسائل بیع و خیارات و یک جلد مسائل مربوط به خلل در نماز گردیده است. رساله لاضرر، رساله طلب و اراده و رساله تقیّه، از رسائل علمی نوشته شده در همین سه دهه تدریس دروس اجتهادی بوده که چون موضوع آنها از جنسی متفاوت بوده، در رساله های جداگانه نوشته شد، که این خود نشان دهنده جلوه دیگر از شخصیت علمی حضرت امام است که مرز میان علوم و رشته های گوناگون را رعایت و از خلط و در هم آمیزی آنها اکیداً پرهیز میکرد. آنچه نوشته شد گزارشی اجمالی از درسهای خارج فقه و اصول امام خمینی بوده است. اما گزارش از تدریس اخلاق، مقدمات و سطوح عالیه، منطق و کلام و فلسفه و عرفان، مجال و فرصت دیگری میطلبد.
منبع: جماران
کلیدواژه: سهام عدالت انتخابات 1400 ویروس کرونا لایحه بودجه 1400 لیگ برتر 99 امام خمینی تدریس امام خمینی درس خارج امام خمینی سهام عدالت انتخابات 1400 ویروس کرونا لایحه بودجه 1400 لیگ برتر 99 آیت الله بروجردی تدریس خارج فقه امام خمینی اصول ایشان فقه و اصول حضرت امام جلد مسائل خارج اصول درس خارج نوشته شد علمیه قم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۶۴۳۹۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مراسم تشییع همسر شهید آیت الله سید مصطفی خمینی شنبه برگزار می شود
به گزارش جماران؛ بیت امام خمینی (س) در اطلاعیه ای اعلام کرد:
انا لله و انا الیه راجعون
در نهایت حزن و اندوه به اطلاع می رساند بانوی با فضیلتی از خاندان علم و تقوا، صبیه مرحوم آیت الله حاج شیخ مرتضی حایری یزدی و همسر شهید آیت الله سید مصطفی خمینی، عروس امام راحل مرحومه معصومه حایری یزدی در جوار رحمت الهی آرام گرفت.
مراسم تشییع پیکر آن مرحومه روز شنبه ساعت ۱۰ صبح از مسجد نو به سمت حرم مطهر و مراسم ختم همان روز بعد از نماز مغرب و عشا در حسینیه شهدا (خیابان صفاییه) برگزار خواهد شد. شرکت عموم طبقات مومنین بویژه روحانیت معظم موجب شادی روح آن مرحومه و تسلی خاطر بازماندگان خواهد بود.
بیت امام خمینی (س)